Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών - Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών), λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009.
Από το 2012-2013 Επιστημονικός Υπεύθυνος και Διευθυντής του Προγράμματος είναι ο Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Καθηγητής Δημιουργικής Γραφής και Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Ποιητής. Από την ακαδημαϊκή χρονιά 2013-2014 αποκτά Κατεύθυνση «Δημιουργική Γραφή και Εκπαίδευση», γεγονός που ουσιαστικά εισάγει τη Δημιουργική Γραφή στην εκπαιδευτική διαδικασία κάθε βαθμίδας σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Από το 2015-2016 και ως το 2021-2022 υπήρξε συνεργασία με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο για την προσφορά του Προγράμματος με τη μέθοδο της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Από το 2018-2019 και ως το 2023-2024 το Πρόγραμμα λειτούργησε ως Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών σε συνεργασία με το Τμήμα Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το Π.Μ.Σ. «Δημιουργική Γραφή» λειτουργεί αποκλειστικά με τη μέθοδο της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης με 4 Κατευθύνσεις: 1. Δημιουργική Γραφή και Λογοτεχνική Συγγραφή 2. Δημιουργική Γραφή και Εκπαίδευση 3. Δημιουργική Γραφή και Κινηματογραφική – Τηλεοπτική Συγγραφή 4. Ιστορία και Συγγραφή της Ποντιακής Λογοτεχνίας και περιλαμβάνει μαθήματα θεωρητικά και εργαστηριακά.
Για τη λειτουργία του Π.Μ.Σ. στην Εξ’ Αποστάσεως διδασκαλία από το 2024-2025, θα χρησιμοποιηθεί η υποδομή του νέου Ολοκληρωμένου συστήματος δημιουργίας και διαχείρισης Ψηφιακών Μαθημάτων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, https://elearning.uowm.gr/. Η νέα πλατφόρμα Elearning Moodle, είναι σχεδιασμένη κατάλληλα και παρέχει πλήθος εργαλείων ώστε να υποστηρίζει την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την παροχή υπηρεσιών σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης.
Το Πρόγραμμα δέχεται έως 240 φοιτητές κάθε ακαδημαϊκό έτος, 60 σε κάθε Κατεύθυνση (2 τμήματα των 30 ατόμων το καθένα). Οι απόφοιτοι/ες του συγκεκριμένου Προγράμματος μπορούν να εκπονήσουν Διδακτορική Διατριβή σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και της αλλοδαπής.
Οι διδάσκοντες στο Πρόγραμμα είναι μέλη Δ.Ε.Π ελληνικών Πανεπιστημίων, ομότιμοι καθηγητές, επισκέπτες καθηγητές, ειδικοί επιστήμονες, δόκιμοι και γνωστοί συγγραφείς, ποιητές, στιχουργοί, σεναριογράφοι και προσωπικότητες διεθνούς κύρους, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις ή εμπειρία στο αντικείμενο. Κατά καιρούς με το Πρόγραμμα έχουν συνεργαστεί και συνεργάζονται οι Van Steen Gonda, Cowan Andrew, Marshall Moore, Melrose Andrew, Paul Muldoon, Harper Graeme, Λίνα Νικολακοπούλου, Γιώργος Φειδάς, Παναγιώτης Ιωσηφέλης, Κώστας Λειβαδάς, Φίλιππος Γράψας, Άκης Δήμου, Ισίδωρος Ζουργός, Βασίλης Παπαθεοδώρου, Κώστας Κρεμμύδας, Πένυ Φυλακτάκη, Στάθης Παχίδης, Δημήτρης Δημηρούλης, Στύλου Μαρία, Σαμολαδά Μαρία, Κορδομενίδης Γιώργος, Μισέλ Φάις, Κώστας Κρεμμύδας, Θανάσης Βαλτινός, Τίτος Πατρίκιος, Θεόδωρος Παπαγγελής, Θάνος Μικρούτσικος, Σώτη Τριανταφύλλου, Ζωή Σαμαρά, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Χρήστος Θηβαίος, Διονύσης Τσακνής, Ξενοφών Ραράκος, Κωνσταντίνος Ντίνας, Ευριπίδης Γαραντούδης, Νίκος Φωτόπουλος, Ιφιγένεια Βαμβακίδου, Αναστασία Αλευριάδου, Νάσος Βαγενάς, Μένη Κανατσούλη, Θαρρενός Μπράτιτσης, Γιώργος Παναγιωτίδης, Σαββίνα Γιαννάτου, Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Πάνος Θεοδωρίδης, Γιώργος Κεχαγιόγλου, Μάνος Ελευθερίου, Μανίνα Ζουμπουλάκη, Πάνος Θεοδωρίδης, Άνθη Καρρά, Στρατής Χαβιαράς, Katerina Carpinato, Γιάννης Μπασκόζος, Έλενα Πατάκη, Γιώργος Δαρδανός, Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Αννα Π. Βακάλη με τον κατάλογο συνεχώς να εμπλουτίζεται και να ανανεώνεται.
Σκοπός του Προγράμματος είναι η παροχή ενός κατάλληλου επιστημονικού και δημιουργικού περιβάλλοντος για την προώθηση της Δημιουργικής Γραφής, καθώς και η κατάρτιση επιστημόνων-ερευνητών στον χώρο των Ανθρωπιστικών Σπουδών και των Επιστημών της Αγωγής. Κι αυτό γιατί η διδασκαλία της Δημιουργικής Γραφής πολύ συχνά εμπλέκει δύο αλληλοσυμπληρούμενα στοιχεία: την πράξη του να γράψεις (δημιουργικά) και την πράξη να σκεφτείς κριτικά την πράξη της γραφής και τα αποτελέσματά της. Οι φοιτητές/τριες του αποκτούν θεωρητικό και εμπειρικό υπόβαθρο στον κλάδο, αλλά και τις δεξιότητες που τους καθιστούν ικανούς να απασχοληθούν σε διάφορα επαγγελματικά και ερευνητικά πεδία που συνδέονται με την εκπαίδευση, όπως και με τις ανάγκες της πολιτισμικής αγοράς ευρύτερα. Παράλληλα προς την ερευνητική του αποστολή, το Π.Μ.Σ. αποβλέπει και στην κατάρτιση και εξειδίκευση στελεχών της εκπαίδευσης στην ανάπτυξη προγραμμάτων διδασκαλίας της λογοτεχνίας και της δημιουργικής παραγωγής του ελληνικού λόγου.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος έχει δημιουργηθεί ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό, το Λεξητανίλ (http://lexitanil.nured.uowm.gr/), όπου δημοσιεύονται κείμενα των φοιτητών/τριών.
Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών επιδιώκει την ενεργή συμμετοχή του στη διάχυση αλλά και την παραγωγή γνώσης γύρω από το αντικείμενο της Δημιουργικής Γραφής διοργανώνοντας με επιτυχία 6 Διεθνή Συνέδρια «Δημιουργικής Γραφής» (http://cwconf.uowm.gr):
- 1ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Αθήνα, 4-6 Οκτωβρίου 2013
- 2ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Κέρκυρα, 1-4 Οκτωβρίου 2015
- 3ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Κέρκυρα, 6-8 Οκτωβρίου 2017
- 4ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Φλώρινα, 12-15 Σεπτεμβρίου 2019
- 5ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Παλέρμο (Ιταλία), 16-18 Σεπτεμβρίου 2022
- 6ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, Κοζάνη, 5-8 Σεπτεμβρίου 2024
Παράλληλα, δραστηριοποιείται κοινωνικά με την αφιλοκερδή διοργάνωση κύκλων μαθημάτων σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (Φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Κορυδαλλός Αθήνα, κτλ.) και Κέντρα Θεραπευτικής Απεξάρτησης, σε διάφορες άλλες εκπαιδευτικές και κοινωνικές δομές. Η διδασκαλία της Δημιουργικής Γραφής μέσα από φοιτητές/τριες, αποφοίτους/ες και συνεργάτες μας εισέρχεται σε σχολικές τάξεις, πολιτιστικούς συλλόγους, φιλαναγνωστικές και συγγραφικές οργανώσεις και πρωτοβουλίες. Σημαντική, επίσης, είναι η λειτουργία του εργαστηρίου παραγωγής βιβλίου «Βιβλιολογείον» στους χώρους του Πανεπιστημίου, το οποίο θεραπεύει μέρος των μαθημάτων αλλά και διατηρεί ζωντανή την παραδοσιακή τέχνη της βιβλιοπαραγωγής. Τέλος, η ενεργητική και δυναμική παρέμβαση του Προγράμματός μας στην κοινωνική πραγματικότητα πραγματοποιείται με την οργάνωση λογοτεχνικών διαγωνισμών τόσο ενηλίκων όσο και παιδιών αλλά και με τη συχνή διοργάνωση βιβλιοπαρουσιάσεων, αποσκοπώντας στη δημιουργία κριτικά σκεπτόμενων αναγνωστών, καθώς επίσης και την προώθηση πολιτισμικών πρακτικών, γεγονότων και προϊόντων.
Περισσότερα στοιχεία μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα του Προγράμματος: https://cw.uowm.gr
Σας προσκαλούμε να παρακολουθήσετε το 6ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής, που θα πραγματοποιηθεί στην Κοζάνη, 5-8 Σεπτεμβρίου 2024 με σημαντικούς/ές στον χώρο προσκεκλημένους/ες και τιμώμενα πρόσωπα. Πληροφορίες: https://cwconf.uowm.gr
[1] Ο Καθηγητής Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος είναι ο επόπτης-συγγραφέας των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών για τη Λογοτεχνία στο Λύκειο, όπου η Δημιουργική Γραφή έχει εισαχθεί πλέον επίσημα.